Boczne przyparcie rzepki - przyczyny, objawy i leczenie we Wrocławiu

Boczne przyparcie rzepki (ang. Excessive Lateral Pressure Syndrome) to dysfunkcja, w wyniku której ta płaska kość przesuwa się nieprawidłowo – w stronę boczną – przy ruchu w stawie kolanowym. Ruch po „niewłaściwej” ścieżce rzepki, może prowokować nieprzyjemne odczucia w stawie, a nawet skutkować bólem. Niekiedy pojawia się on nagle, a w niektórych przypadkach narasta z każdym pokonanym kilometrem bądź kolejnym przysiadem. Jest to relatywnie częsta przypadłość, szczególnie wśród osób rozpoczynających przygodę z nową dyscypliną sportową, choć może dotyczyć każdego. Pomimo poważnie brzmiącej nazwy schorzenia, nie ma obaw do niepokoju – pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty szybki powrót do sprawności jest jak najbardziej możliwy.

Jakie są przyczyny bocznego przyparcia rzepki?

Częstą przyczyną wystąpienia zespołu bocznego przyparcia rzepki jest zaburzona równowaga mięśniowa pomiędzy głową boczną oraz osłabioną głową przyśrodkową mięśnia czworobocznego uda. W takich przypadkach, podczas ruchu wyprostu w stawie kolanowym, głowa przyśrodkowa nie jest w stanie odpowiednio ustabilizować rzepki i dochodzi do zaburzenia jej toru ruchu w kierunku bocznym. Wybicie rzepki z ruchu po linii prostej może również być konsekwencją nadmiernego napięcia pasma-biodrowo piszczelowego, również pociągającego kość do boku.

Część z nas jest też po prostu niefortunnie predystynowana genetycznie do rozwoju tej przypadłości. Szczególnie dotyczy to osób z wysokim ustawieniem rzepki bądź innymi zmianami w obrębie kłykcia kości udowej. Niemniej, źródło problemu niekoniecznie musi ograniczać się do uda. Również i zaburzenia postawy oraz nieprawidłowości w układzie ruchu – jak koślawe kolana, stopa płasko-koślawa bądź nieodpowiednie ustawienie miednicy, mogą prowadzić do rozwoju tego schorzenia.

Istnieje zatem cały szereg powodów bocznego przyparcia rzepki, a tylko doświadczony ortopeda lub fizjoterapeuta jest w stanie precyzyjnie określić przyczynę zaburzenia, by odpowiednio określić dalszy tok terapii oraz profilaktykę.

Jakie są objawy bocznego przyparcia rzepki?

Przypadłość najczęściej daje o sobie znać przez dotkliwe dolegliwości bólowe. Szczególnie dotkliwie objawiają się one przy kucaniu, klękaniu na kolano bądź przedłużającej się aktywności fizycznej. Mogą pojawiać się punktowo przy tzw. przednim przedziale kolana, po stronie bocznej rzepki. Chociaż czasem źródło bólu jest –niestety – trudniejsze do zlokalizowania, a objawy pojawiają się niespecyficznie, w okolicy okołostawowej. W cięższych przypadkach, bólowi może towarzyszyć obrzęk i wyraźne podwyższenie temperatury w obrębie tkanek kolana. Zaburzony tor ruchu rzepki, podczas ruchu skutkuje także słyszalnymi „krepitacjami”, czyli nieprzyjemnymi trzaskami i odgłosami chrupania.

Jakie są metody leczenia bocznego przyparcia rzepki?

Najistotniejsza w trybie leczenia jest dokładna diagnostyka – im szybciej zostanie ona wykonana, tym mniejsze niebezpieczeństwo wtórnych powikłań, jak np. chondromalacja rzepki. Niemniej, ze względu na przeciążeniowy charakter schorzenia, na początkowym etapie jego leczenia stosuje się standardowe procedury, jak przy podobnych dolegliwościach narządu ruchu. Początkowo zaleca się ograniczenie aktywności fizycznej i odpoczynek. Dodatkowo, by opanować stan zapalny oraz wszelkie obrzęki, stosuje się chłodne okłady, kompresję (ucisk) oraz uniesienie kończyny. Jeżeli dolegliwości z czasem ustępują, a staw rzepkowo-udowy powraca do sprawności, można przystąpić do pracy nad czynnikami, które przyczyniły się do wystąpienia przeciążenia. Doświadczony fizjoterapeuta, na podstawie badania, pomoże dobrać optymalne metody leczenia. W większości przypadków priorytetem będzie zwiększenie elastyczności skróconych mięśni oraz wzmocnienie osłabionych. Korzystając z szeregu narzędzi, takich jak masaż tkanek głębokich oraz terapia manualna, można przywrócić równowagę mięśniowo-powięziową. Na tym jednak nie koniec, ponieważ warto wdrożyć pracę nad odbudową prawidłowych wzorców ruchowych w celu przywrócenia właściwej biomechaniki stawów. Medyczny trening terapeutyczny łączący elementy treningu proprioceptywnego jest jedną z metod pracy nad deficytami ruchowymi.