Rehabilitacja kolana po operacji (po artroskopii, po endoprotezie) urazie, skręceniu Wrocław
Rehabilitacja po operacji kolana
W dobie samochodów i postępującej motoryzacji, mimo wszystko to nasze własne nogi wciąż stanowią podstawowy środek lokomocji. Co zrobić, gdy tak ważny staw, jak kolano, nas zawiedzie? Często wystarczy leczenie zachowawcze, ale czasem potrzeba zdecydowanej interwencji chirurgicznej. Choć celem takiego zabiegu jest powrót do aktywności, to pierwsze dni po operacji pozostawiają nas przykutych do łóżka. Żadna kroplówka ani środek farmaceutyczny nie postawią na nogi – w dosłownym sensie – tak szybko i skutecznie, tak jak odpowiednio dawkowany…ruch. Najlepiej pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty.
Rehabilitacja po urazie kolana
Czasami niewiele trzeba, by uszkodzić staw kolanowy. Niefortunne zderzenie z innym zawodnikiem na boisku, zaczepiona narta na stoku, ale też niefortunne zejście z krawężnika lub wystająca płyta chodnikowa i już można usłyszeć charakterystyczny “trzask” w kolanie. Czasem jeszcze zanim uświadommy sobie, co się stało, dociera do nas ból. Dolegliwości bólowe często są tak silne, że uniemożliwiają jakikolwiek ruch, który jeszcze bardziej ogranicza błyskawicznie rozwijający się obrzęk. W przypadku, gdy ruch wykonany był gwałtownie, z odpowiednio dużą siłą, może dojść do przerwania jednego (lub kilku) z więzadeł oraz uszkodzenia łąkotek. Przy mniejszych siłach zewnętrznych działających na staw kolanowy, zazwyczaj konsekwencje są mniej katastrofalne i incydent kończy się „tylko” naciągnięciem lub naderwaniem więzadeł lub uszkodzeniem torebki stawowej.
Wszelkie urazy kolana wymagają jednak wizyty u ortopedy, ponieważ nawet pozornie niewielkie uszkodzenia mogą się rozwinąć w poważniejsze problemy.
Rehabilitacja po skręceniu kolana
Stosunkowo powszechnym problemem ortopedycznym jest skręcenie stawu kolanowego, które powstaje na skutek urazów oraz przeciążeń wywołanych przez nadmierną lub niewłaściwie wykonywaną aktywność fizyczną, brak przygotowania do niej lub po prostu poprzez przypadkowy upadek Przy tego typu urazie dochodzi do częściowego lub całkowitego uszkodzenia więzadeł. W skrajnych przypadkach dochodzi do ich naderwania lub wręcz zerwania.
W mniej poważnych przypadkach, gdy dochodzi „jedynie” do lekkiego uszkodzenia więzadła kolana, stosuje się opatrunek unieruchamiający staw kolanowy na czas od 2 do 4 tygodni. Przy cięższych urazach obowiązkowe jest badanie radiologiczne, które kwalifikuje do potencjalnych dalszych zabiegów, w tym operacyjnych. Niezależnie jednak od stopnia uszkodzenia, niemal natychmiast po jego wystąpieniu można równolegle do zaopatrzenia ortopedycznego wdrażać terapię manualną, w celu usprawnienia możliwości regeneracyjnych stawu i okolic stawowych oraz przygotowania pacjenta do wszelkich poważniejszych zabiegów, jeśli okażą się konieczne.
Rehabilitacja po artroskopii kolana
Część dysfunkcji stawu kolanowego można leczyć za pomocą zabiegów artroskopowych, czyli wziernikowania stawu przy użyciu układu optycznego połączonego zazwyczaj z kamerą i monitorem. Pozwala to na dokładną diagnostykę oraz bardziej precyzyjne, niż przy tradycyjnych technikach, wykonanie zabiegu, co ułatwia i przyspiesza powrót pacjenta do sprawności.
Oczywiście sama operacja, to nie wszystko. Potem niezbędna jest kompleksowa rehabilitacja, Jednak zanim rozpoczęta zostanie właściwa terapia, należy odpowiednio przygotować kończynę dolną. Przygotowanie polega na zmniejszeniu pooperacyjnego stanu zapalnego w obrębie stawu oraz działaniach przyspieszających wchłanianie się wszelkich wysięków surowiczych.
Oprócz zabiegów fizykalnych, stosuje się w tych przypadkach wyjątkowo skuteczny manualny drenaż limfatyczny.
W początkowych etapach powrotu do zdrowia, konieczne jest też częściowe odbarczenie operowanej kończyny przy pomocy kul – co tylko z pozoru wydaje się łatwe. Fizjoterapeuta pomoże dobrać odpowiednią długość kul oraz nauczy prawidłowego chodu o kulach, co pozwoli z czasem na przywrócenie pełnej funkcji stawu. To niezwykle ważne Inaczej, przy źle dobranych kulach lub niewłaściwym posługiwaniu się nimi, choremu grozi szereg uciążliwych konsekwencji, takich, jak utrwalenie się dysfunkcji czy patologiczne zmiany w postaci wytworzenia się stawu rzekomego.
Oprócz ukierunkowanego protokołu ćwiczeń, warto rozważyć również trening funkcjonalny w celu dalszemu wzmocnienia kończyny oraz zapobiegania kolejnym urazom.
Rehabilitacja po endoprotezie kolana
Nie wszystkie zabiegi wykonywane są w konsekwencji bezpośredniego urazu. Wraz z rozwojem zmian zwyrodnieniowych w okolicy stawu kolanowego, szczególnie u osób starszych, następuje znaczne obniżenie sprawności w tym rejonie. Chrząstka stawowa powoli, ale sukcesywnie, ulega zniszczeniu, co prowadzi do bólu, obrzęków i niesprawności. A w konsekwencji do operacji stawu, w tym także – w sytuacji, kiedy nie można liczyć na jego regenerację – do zastąpienia go wewnętrzną protezą.
Aby endoprotezoplastyka stawu kolanowego przyniosła pożądane efekty, wymagane jest wdrożenie programu postępowania usprawniającego. Działania w tym zakresie zależne są od zakresu operacji, a w przypadku zastosowania endoprotezy, od rodzaju użytego implantu, wieku pacjenta, wydolności organizmu oraz pierwotnego schorzenia, stanowiącego przyczynę operacji.
Głównym celem rehabilitacji po endoprotezoplastyce jest przywrócenie ruchomości stawu i odzyskania pełnego zakresu jego ruchomości sprzed rozwoju choroby. Istotne jest również odtworzenie funkcji dynamicznych i statycznych stawu, by umożliwić samodzielne funkcjonowanie oraz wyeliminować uczucie bólu. Medyczny trening terapeutyczny w połączeniu z masażem tkanek głębokich jest najszybszym i najbardziej skutecznym sposobem „stawiania na nogi” pacjentów po tego typu operacjach, stanowiąc bezpieczne i skuteczne uzupełnieniem typowego protokołu rehabilitacji po wszczepieniu endoprotezy.
Rehabilitacja kolana ćwiczenia
Niezależnie od przyczyny i – w pewnym stopniu – od choroby, podstawą rekonwalescencji po operacji stawu kolanowego jest leczenie ruchem. Właśnie odpowiednio dawkowany i bezpiecznie poprowadzony ruch po operacji stawów jest fizjologicznie zbawienny. Ruch nie tylko zwiększa dopływ krwi do chrząstki stawowej, tym samym dostarczając substancji odżywczych i energetycznych potrzebnych dla szybkiej regeneracji uszkodzonych elementów stawu. Dodatkowo pobudza on także wydzielanie odżywczych płynów stawowych, chroniących powierzchnie stawowe i zmniejszających tarcie. Chrząstka oraz uszkodzone więzadła dzięki temu mają większe szanse na prawidłowe gojenie. By przywrócić oraz wzmocnić zaburzone czucie głębokie, zaleca się wdrożenie treningu proprioceptywnego oraz biofeedback. W połączeniu z bardziej tradycyjną kinezyterapią, wymienione zabiegi pomogą uchronić operowane kolano przed przyszłymi kontuzjami.
Więcej artykułów
-
Terapia manualna
Terapia manualna to – w zasadzie – dział medycyny interwencyjnej, najbardziej pokrewny ortopedii. Bo w leczenie nie opiera się tu na farmaceutykach, tylko zabiegach…